รวมความเชื่อเกี่ยวกับแมลง
เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่ชาวบ้านให้ความสำคัญในการยีดถือเรื่องโชคลาง โดยมีคำสอนและข้อควรปฏิบัติ สิ่งใดที่เป็นขะลำบังเกิดขึ้นถือเป็นการละเมิดต่อขะลำ ต้องมีพิธีกรรมแต่ง เสียเคราะห์ (พิธีสะเดาะเคราะห์) เพื่อบรรเทาความโชคร้ายให้กลายเป็นดี หรือให้ทุเลาเบาบางลง
ความเชื่อเรื่องผีสาง เทวดา และสิ่งศักดิ์ของชาวบ้านที่เชื่อว่า สิ่งที่มีอำนาจลึกลับเหนือธรรมชาติ ที่มนุษย์ไม่สามารถมองเห็นได้ สามารถทำให้ได้รับผลดีหรือผลร้ายได้ หาก ไม่ให้ความเคารพนับถือหรือดูแลเอาใจใส่อย่างสม่ำเสมอ อย่างเช่นในงานบุญข้าวสาก ซึ่งจัดขึ้นในช่วงเดือนกันยายน หรือเดือน 10 เป็นงานบุญที่พระและชาวบ้านร่วมกันจัด ขึ้นเพื่อเป็นการเซ่นไหว้ภูตผีและ
บรรพบุรุษที่ตายไปแล้ว ในอาหารเหล่านั้น แมลงก็เป็นหนึ่งในเครื่องสังเวย จากการสอบถามพบว่า ชาวบ้านนำตัวต่อ กุดจี่ และจิโปม ห่อใส่ใบตอง พร้อมกับใส่เผือก มัน หน่อไม้ส้ม กบ พริก ข้าว ฯลฯ แล้วนำไปวางไว้ที่กำแพงวัด เพื่อเซ่นไหว้ผีบรรพบุรุษอาหารประเภทแมลง เป็นอาหารที่ชาวบ้าน นำไปถวายพระบ้างในบางครั้ง
ซึ่งหากวันใดที่ชาวบ้านไม่ได้ประกอบอาหารพิเศษ หรืออาหารมีจำกัด โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง ชาวบ้านจะออกไปจับแมลง หรือนำแมลงที่ตนมีมาทำเป็นอาหาร แล้วนำไป ถวายพระที่วัด
การแสดงถึงความโชคดี
ตัวต่อและผึ้ง
เมื่อใดที่แมลงประเภทต่อ และผึ้ง เข้ามาทำรังอยู่ภายในตัวบ้าน ชาวบ้านถือว่าโชคดี ตัวต่อและผึ้งนำโชคลาภมาให้ เช่น คนในครอบครัวจะประสบความสำเร็จ ในเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่ตั้งใจไว้ ทำนาได้ผลผลิตดี ดังนั้นเมื่อเกิดเหตุการณ์ในลักษณะนี้ คนในครอบครัวจะพูดแต่คำที่เป็นศิริมงคล เช่น ” เยียวนี่เฮารวยแล้ว ต่อกับผึ้งเฮ็ดโชค เฮ็ดลาภให้เฮา ” และจะดูแลรังผึ้งและรังต่อเป็นอย่างดี บางครั้งอาจเอาผ้าสีไปผูกไว้ที่ ขื่อบ้านใกล้ๆ เพื่อเป็นการต้อนรับ และเสริมความเป็นสิริมงคล ให้ดียิ่งขึ้นไป และจะ ดูแลไม่ให้ใครมาจุดไฟไต่เอาไปบริโภค เพราะถือว่าการกระทำดังกล่าวเป็นการกระทำ ที่ขัดกับโชคลาภของตน
แมลงม้า
เด็กวัยรุ่นหรือวัยหนุ่มสาว ที่เพิ่มมีความรัก บางครั้งใช้แมลงสำหรับทำนายหาคู่โดย ใช้แมลงม้า (ตั๊กแตนตำข้าว) ที่มักอยู่ตามทุ่งนา หรือบริเวณป่าข้าว ซึ่งพบเห็นเวลา เกี่ยวข้าว เมื่อพบเห็นก็จะใช้มือขวาจับขึ้นมา โดยจับบริเวณคอให้หันหน้าเข้าหากัน
จากนั้นจะถ่มน้ำลายใส่หน้าแมลงม้า แล้วถามว่า ” คู่ฮักกูอยู่ทางใด๋ ครั้นฮู้อยู่ใสก็ชี้เบิ่ง” เมื่อแมลงม้าถูกน้ำลายและถูกบีบบริเวณคอ ขาก็จะชี้ออก โดยขาคู่หน้าจะตะเกียกตะกาย ซึ่งเด็กวัยรุ่นถือว่าเป็นการบอกทิศทางว่าคู่รักของตนอยู่ทางนั้น ซึ่งมักทำเล่นกันใน เวลาเกี่ยวข้าว การกระทำนี้บางครั้งเป็นการเกี้ยวพาราสีกันขณะเกี่ยวข้าว โดยฝ่ายชาย จะเข้าไปยื่นใกล้ๆ คนที่ตนสนใจ แล้วแกล้งถามแมลงม้าว่าคู่รักอยู่ทางใดและจะ พยายามให้แมลงม้าเอาขาชี้ไปทางที่คนที่ตนสนใจยืนอยู่ บรรดาเพื่อนๆ ก็จะแซวว่า อยู่ทางนี้นี่เอง เกี่ยวข้าวอยู่ เป็นต้น
การแสดงถึงความโชคร้าย
ขี้แมลงวัน
แมลงวันบ้านที่สามารถพบเห็นได้โดยทั่วไปภายในห้องครัว หรือภายในบ้านหากมา ปล่อยมูล หรืออุจจาระ (ขี้ไข่ข๋าง ในภาษาอีสาน) ลงบนฝากล่องข้าว (ฝากระติ๊บ- ข้าวเหนียว) จะถือว่าขะลำ เนื่องจากในสภาวะปกติแมลงวันจะปล่อยมูลลงบนอาหาร หรือข้าว ฉะนั้นหากมาปล่อยลงบนฝากล่องข้าว ชาวบ้านถือว่าเป็นการผิดวิสัยของ แมลงวัน เป็นการแสดงถึงความโชคร้ายของเจ้าของ หรือมีเคราะห์ และกล่องข้าว
ในทัศนคติของชาวบ้านเป็นสิ่งที่มีค่า เป็นของสูง เป็นอุปกรณ์ใส่ของกิน ซึ่งชาวบ้าน ให้ความนับถือ การที่แมลงวันมาปล่อยมูลถือว่าเป็นอัปมงคลของชีวิต จึงจำเป็นที่จะ ต้องประกอบพิธีแต่งเสียเคราะห์
หากเกิดขะลำจำเป็นที่จะต้องมีพิธีสะเดาะเคราะห์ ชาวบ้านมีคำเรียกพิธีดังกล่าวหลายชื่อ เช่น พิธีแต่งเสียเคราะห์ แต่งสะเดาะเคราะห์ หรือสวดอุบาทว์ เป็นต้น จุดมุ่งหมายของพิธีกรรมนี้ มุ่งที่จะบำบัดหรือปัดเป่าความโชคร้ายให้หายไป หรือ บรรเทาลง
หากเกิดขะลำขึ้นกับตนและคนในครอบครัวจะต้องให้หมอแต่ง (ผู้ทำพิธี) เป็นผู้ปัดเป่า โดยต้องไปบอกหมอแต่งล่วงหน้า หลังจากนั้นหมอแต่งจะนัดวันทำพิธี และต้องมีการดูฤกษ์ ซึ่งมีข้อห้าม 2 ประการคือ ไม่จัดพิธีตรงกับวันอังคาร และวันพระใหญ่ (วันขึ้น 15 ค่ำ และ วันแรม 15 ค่ำ) เนื่องจากเป็นวันต้องห้ามในการประกอบพิธีแต่งเสียเคราะห์ เพราะวันดังกล่าว เป็นวันแข็ง ไม่เหมาะในการทำพิธี เวลาในการประกอบพิธีต้องอยู่ในช่วง 12.00-14.00 เท่านั้น
ที่มา http://www.sa.ac.th/
ความเห็นถูกปิด